Empire State Building, Shreve, Lamb en Harmon

 

Laatst aangepast 17 september 2024.

 

Empire State Building, Shreve, Lamb en Harmon

Bron:archdaily

 

Iconisch monument

Zelfs in Manhattan, tussen een zee van wolkenkrabbers, torent het Empire State Building hoog boven zijn buren uit. Sinds de voltooing in 1931 is het een van de meest iconische architectonische monumenten in de Verenigde Staten en was het het hoogste bouwwerk ter wereld totdat vier decenia later de Twin Towers van het World Trade Centre in Downtown Manhattan werden gebouwd. De bouw van het Empire State Building in de eerste jaren van de grote Depressie, waarbij duizenden werknemers in dienst waren en enorme materiële hulpbronnen nodig waren, werd gedreven door meer dan commerciële belangen: het Empire State Building moest een monument zijn voor de durf van de verenigde Staten van Amerika, 'een land dat met zijn voeten op de grond naar de hemel reikte.'

 

Zoning regulation

De snelle en ongecontroleerde ontwikkeling van Manhattan was in de eerste jaren van de 20e eeuw een punt van ernstige zorg. De bouw van het Equitable Life Building in 1915 vormde weliswaar geenszins het startpunt van het debat, maar vormde wel een duidelijk voorbeeld van wat er met New York City zou kunnen gebeuren als de hoogte en vorm van gebouwen ongereguleerd zouden blijven; het equitable Life Building, dat een hele woonwijk in beslag nam in Lower Manhattan, rees veertig verdiepingen de lucht in, direct vanaf de trottoirs. De angst dat straten in New York voor altijd van zonlicht zouden worden afgesloten door kunstmatige canyons van wolkenkrabbers leidde tot het aannemen van de 'Zoning Regulation' uit 1916, een historisch document dat meer trottoirruimte vereiste voor hoge gebouwen afhankelijk van hun locatie in de stad. Deze regelgeving zou leiden tot de karakteristieke getrapte vormen waarvoor wolkenkrabbers in New York, en Art Deco wolkenkrabbers over de gehele wereld, bekend zouden worden.

 

Visionaire toren

Wolkenkrabbers verrezen doorgaans voor twee doeleinden: om te dienen als hoofdkantoor voor bedrijven, of als speculatieve projecten door vastgoedontwikkelaars. Het Empire State Building was het laatste, een plan bedacht door de voormalige gouverneur van New York City, Alfred E. Smith, in samenwerking met zijn financiële partner John Jakob Raskob. Minder dan een maand voor de beurscrash van 1929 riepen Smith en Raskob een bijeenkomst bijeen van de rijke financiers van de stad om hun oplossing voor de dreigende financiële ramp te bespreken: een kantoortoren van ongekende hoogte. Volgens Raskob zou deze enorme onderneming zowel het Amerikaanse volk inspireren als helpen bij het stabiliseren van een economie die op het punt stond uiteen te vallen. Tegen het einde van de bijeenkomst slaagden Smith en Raskob erin geld bijeen te brengen voor de aankoop van het oude Waldorf Astoria Hotel, dat zou worden gesloopt om plaats te maken voor hun visionaire toren.

 

3.500 arbeiders

Er gingen slechts twintig maanden voorbij tussen het begin van het conceptontwerp in september 1929 en de opening van het gebouw in mei 1931. Die twintig maanden waren een vlaag van voortdurende activiteit. Zodra de ontwerpen klaar waren, brak een leger van 3.500 arbeiders het Waldorf Astoria af en zette het Empire State building in een verbazingwekkend tempo in elkaar. Op het hoogtepunt van de bouw steeg de toren met iets meer dan één verdieping per dag, een bouwsnelheid die, hoewel vandaag de dag nog steeds indrukwekkend, in de jaren dertig ongehoord was.

 

365.000 ton zware wolkenkrabber

De materiaalkosten van het Empire State Building waren net zo hoog als die die van arbeid. 210 Funderingskolommen werden verzonken in de stevige granieten bodem van Manhattan, een maatregel die nodig was om de 365.000 ton zware wolkenkrabber erboven te ondersteunen. Vervolgens werden 50.000 stalen balken samengevoegd en bekleed met glas, baksteen en kalksteen om een toren van 380 meter hoog te vormen. Desondanks werd het gebouw niet allen op tijd voltooid, maar ook 45 dagen eerder dan gepland en $ 5 miljoen onder het budget. Het speculatieve doel vereiste dat het Empire State Building zoveel verhuurbare kantoorruimte zou bieden als er gebouwd kon worden. De tegenslagen die waren opgelegd door de bestemmingsverordening van 1916, hoewel nog steeds uitgedrukt in de vorm van de nieuwe toren, werden gecompenseerd door het feit dat het perceel waarop het gebouw stond ongeveer tweemaal zo groot was als dat van de meeste omliggende constructies. Daarom kon architect William Lamb een primaire torenschacht ontwerpen met voldoende ruimte voor zowel kantoren als liften, een dilemma dat minder bevredigend werd opgelost in het vorige hoogste gebouw ter wereld, het Chrysler Building uit 1929.

 

'Hoogste gebouw ter wereld'

Gezien het feit dat het Chrysler Building nog maar ongeveer een half jaar lang de titel 'hoogste gebouw ter wereld' had voordat het werd afgestaan aan het Empire State Building, was het misschien onvermijdelijk dat de twee wolkenkrabbers aan eindeloze vergelijkingen zouden worden onderworpen. In zuivere maatstaven is laatsgenoemde het grootste gebouw; het is 62 meter hoger en de 186.000 vierkante meter aan kantoorruimte was meer dan het dubbele dan van die van het Chrysler Building. De discussie over welke toren esthetisch het meest geslaagd is, is niet zo gemakkelijk te beslechten.

 

Ingetogen

Het Empire State Building ziet er, ondanks zijn Art Deco stijl, aanzienlijk soberder uit dan het meer opzichtige Chrysler Building. Zonder de zogeheten sunburst ramen en moderne waterspuwers die de oudere torens sieren, is het Empire State Building opvallend ingetogen. Het is echter niet geheel zonder versieringen; een paar gebeeldhouwde betonnen adelaars flankeren de ingang en glanzende aluminium uitbreidingen, die doen denken aan vleugels, lopen taps toe naar het hoogtepunt van de toren. De uitbundigheid van de metalen kroon van het Chrysler Building, in contrast met de stille waardigheid van het Empire State Building, kan worden gezien als de veranderde houding van een land voor en na het uitbreken van de Grote Depressie. En het is aan de waarnemer om te beslissen welke van beiden het meest aantrekkelijk is.

 

'Empire State Building'

Ondanks het optimisme waarmee Smith en raskob het project oorspronkelijk hadden voorgesteld, en ondanks de vervoering waarmee new York zijn nieuwste mijlpaal naar de hemel had zien groeien, kon het Empire State Building niet ontsnappen aan de realiteit van de zich verdiepende depressie. Aanvankelijk konden de eigenaren van het gebouw niet meer dan een paar huurders vinden om hun toren te bezetten, die al snel de weinig vleiende bijnaam kreeg 'Empty State Building'.

 

'Achtste Wereldwonder'

De geschiedenis zou de nieuwe wolkenkrabber komen rechtvaardigen. Diegenen die het gebouw na voltooing niet bespotten, overlaadden het met lof, waarbij het Empire State Building met name werd uitgeroepen tot het 'Achtste Wereldwonder'. De introductie ervan in de skyline van Manhattan, zou het einde betekenen van de strijd van de stad om de eer van het hoogste gebouw totdat het World Trade Centre het uiteindelijk in 1972 onttroonde. Het gebouw zelf werd op zichzelf ook een winstgevende onderneming, met meer dan 15.000 werknemers en vele duizenden bezoekers die hoopten de stad te kunnen aanschouwen vanaf het observatiedek op de 86e verdieping.

 

[...]en voor moed en avontuur

Hoewel het Empire State Building al lang geleden zijn status als hoogste gebouw ter wereld heeft verloren, heeft het nooit helemaal de aanbidding verloren die het in 1931 teweegbracht. Precies zoals Smith en Raskob voor ogen hadden, is het een blijvend monument geworden voor democratische (en meer specifiek,  Amerikaanse democratie), doorzettingsvermogen en prestatie. Zelfs nu de wolkenkrabbers steeds hoger worden en het record dat ooit door het empire State Building werd gevestigd worden overschaduwd, zal de bijzondere impact ervan op New York en het idee van de wolkenkrabber als geheel waarschijnlijk blijven bestaan. Joe Carbonelli, die in zijn jeugd als waterjongen op de bouwplaats werkte, verwoordde dit het beste: "Hoewel er nu talloze gebouwen zijn die hog groter zijn, is dit een symbool gebleven voor New York en Amerika, en voor moed en avontuur".

 

 

Empire State Building, Shreve, Lamb en Harmon

Bron:archdaily

 

---

Ludwig van Hooren is lid van Dutch Photographers (DuPho), platform GKf, Federation of European Photographers (FEP), Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en Canon Professional Services (CPS), en staat ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel in Breda. Op alle werkzaamheden  zijn de Algemene Leverings- en Betalingsvoorwaarden van toepassing.

 

Ludwig van Hooren Vakfotografie privacyverklaring

---

 

Terug naar Portfolio Architectuurfotografie New York